Kodeks cywilny w art. 576(1) – art. 576(4) reguluje roszczenia regresowe sprzedawcy, który poniósł koszty w wyniku wykonania przez konsumenta uprawnień z tytułu rękojmi za niektóre wady fizycznej sprzedanej rzeczy, tj. roszczenia regresowe do poprzednich sprzedawców tej rzeczy.
Co istotne – powyższe przepisy mają również zastosowanie jeżeli sprzedawca zrealizował uprawnienia wynikające z rękojmi przez kupującego, którym był jednoosobowy przedsiębiorca wpisany do CEIDG, zawierający umowę sprzedaży bezpośrednio związaną z jego działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynikało, że nie posiadała ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej. Innymi słowy, dotyczy to sytuacji, w której jednoosobowy przedsiębiorca zawarł umowę sprzedaży bezpośrednio niezwiązaną z branżą lub specjalizacją, którą ten przedsiębiorca się profesjonalnie zajmuje. Np. taka sytuacja zachodzi w przypadku dentysty, który kupuje do swojego gabinetu komputer na potrzeby rejestracji pacjentów i gromadzenia w elektronicznej formie dokumentacji medycznej.
Roszczenia regresowe z tytułu rękojmi na podstawie powyższych przepisów mogą być kierowane, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
- Towar ma jedną z poniższych wad:
- nie ma właściwości, które powinien mieć zgodnie ze swoim przeznaczeniem lub zgodnie z publicznie składanymi zapewnieniami producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent lub
- został wydany w stanie niezupełnym,
- sprzedawca finalny poniósł już koszty w wyniku wykonania uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy przez konsumenta lub jednoosobowego przedsiębiorcy (w powyżej rozumianym znaczeniu),
- wada powstała na skutek działania lub zaniechania poprzedniego sprzedawcy,
- istnieje związek przyczynowy pomiędzy istnieniem wady a poniesieniem szkody przez sprzedawcę finalnego.
Co ważne, na podstawie powyższych przepisów sprzedawca mógłby wystosować roszczenia regresowe z tytułu rękojmi bezpośrednio względem poprzednich sprzedawców towaru, z którymi nie miał zawartej umowy sprzedaży. Odpowiedzialność na mocy tych przepisów ponosi taki poprzedni sprzedawca, który wiedząc o wadzie rzeczy, nie poinformował o niej kupującego lub sporządził instrukcję montażu i uruchomienia dołączoną do rzeczy, jeżeli wada powstała na skutek zamontowania i uruchomienia rzeczy przez konsumenta (ww. jednoosobowego przedsiębiorcę) zgodnie z tą instrukcją.
Odpowiedzialność poprzedniego sprzedawcy na mocy takich roszczeń regresowych sprowadza się do odszkodowania obejmującego zwrot wydatków niezbędnych w celu realizacji uprawnień konsumenta (ww. jednoosobowego przedsiębiorcy), w szczególności związanych z wymianą lub usunięciem wady rzeczy sprzedanej, jej demontażem, transportem i ponownym zamontowaniem, a ponadto kwoty, o którą została obniżona cena rzeczy, oraz utraconych korzyści np. zysku w przypadku konieczności zwrotu ceny w razie odstąpienia przez konsumenta od umowy sprzedaży.
Warto podkreślić, że termin przedawnienia takich roszczeń regresowych jest krótki, bo wynosi 6 miesięcy. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem poniesienia kosztów przez sprzedawcę w wyniku wykonania uprawnień z tytułu rękojmi przez konsumenta (ewentualnie ww. jednoosobowego przedsiębiorcy), nie później jednak niż w dniu, w którym sprzedawca powinien wykonać swoje obowiązki z tytułu rękojmi. Gdyby sprzedawca nie zdążył w tym terminie dochodzić roszczeń regresowych na mocy powyższych przepisów, to mógłby dochodzić roszczeń na zasadach ogólnych, czyli odpowiedzialności kontraktowej lub deliktowej.
Odpowiedzialność z przepisów art. 576(1) -576(4) kodeksu cywilnego tym przede wszystkim różni się od standardowej odpowiedzialności z tytułu rękojmi w obrocie profesjonalnym, że nie można jej wyłączyć lub ograniczyć.