Niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w których zaległą pensję i odprawę pracownik odzyskuje w drodze egzekucji komorniczej. Należy wtedy pamiętać o konieczności odprowadzania zaliczek na PIT i składek na ubezpieczenia społeczne. Po egzekucji komorniczej obowiązki rozliczenia poszczególnych danin publicznoprawnych obciążają zarówno pracodawcę i komornika, jak i samego pracownika. I to niezależnie od woli stron oraz tego, kto faktycznie dysponuje środkami na zapłatę należności. W niniejszym artykule wyjaśniamy, które podmioty odpowiadają za realizację poszczególnych obowiązków i jak uniknąć problemów z fiskusem i ZUSem.
Pit 11 od komornika – podatek dochodowy
Zgodnie z art. 42e ust. 1 ustawy o PIT „w przypadku, gdy wypłaty świadczeń określonych w art. 12 dokonuje komornik sądowy (…), a nie zakład pracy, jest on obowiązany, jako płatnik, do poboru zaliczki na podatek, stosując do wypłacanych świadczeń najniższą stawkę podatkową określoną w skali”, a stosownie do art. art. 42e ust. 4 ustawy przepisy określające obowiązki płatników stosuje się odpowiednio. Oznacza to, że komornik sądowy przekazuje kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrał zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, przesyłając równocześnie deklarację PIT-4. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, komornik sądowy obowiązany jest przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu informację PIT-11/8B, jeżeli zaś obowiązek poboru zaliczki ustał w ciągu roku, komornika obowiązuje termin do dnia 15 miesiąca następującego po miesiącu, w którym została pobrana ostatnia zaliczka.
Wyegzekwowana od pracodawcy kwota wynagrodzenia będzie przychodem dla podatnika z chwilą jego otrzymania i stosownie do postanowienia przepisu art. 45 ust. 1 ustawy o PIT podatnik powinien w zeznaniu podatkowym wykazać przychód z tego tytułu i opodatkować dochód łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w danym roku podatkowym.
Oferta: Kancelaria prawa podatkowego | Doradca podatkowy Warszawa
Składki na ubezpieczenia społeczne
Od wynagrodzenia, które były pracownik otrzymał w wyniku egzekucji komorniczej, pracodawca ma obowiązek opłacić składki na ubezpieczenia społeczne na zasadach ogólnych (art. 4 pkt 2 w zw. z art. 17 ust. 1 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Przysługuje mu z tego tytułu roszczenie do pracownika o zwrot części wypłaconego zaległego wynagrodzenia w wysokości zaliczek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika.
Zaległe wynagrodzenie a składka zdrowotna
Zgodnie z art. 84 ust. 2 w związku z art. 81 ust. 1 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być opłacona przez byłego pracownika bezpośrednio na rachunek bankowy wskazany przez właściwy oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia. Jest to obok wykazania przychodu w deklaracji rocznej jedyny obowiązek, który obciąża osobiście podatnika.
Reasumując, przy wypłacie zaległego wynagrodzenia przez komornika, to komornik zobowiązany jest do potrącenia właściwej zaliczki na podatek dochodowy, pracodawca musi odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne, a sam podatnik powinien osobiście uiścić wyłącznie składkę zdrowotną oraz wykazać przychód w deklaracji rocznej.
Odprawa
Według aktualnego stanowiska ZUSu odprawa pieniężna wypłacana na podstawie Ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie stanowi podstawy wymiaru składek na ZUS.
Odprawa nie korzysta jednak ze zwolnienia z podatku dochodowego i analogicznie do wynagrodzenia podatnik powinien w zeznaniu podatkowym wykazać przychód z tego tytułu i opodatkować dochód łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w danym roku podatkowym. Także w tym wypadku zaliczkę na podatek pobiera komornik sądowy (jako płatnik składek).