Polski Ład w pigułce – podsumowanie zmian w podatkach i prawie pracy

W poprzednich artykułach poruszaliśmy temat najistotniejszych zmian wdrażanych przez Polski Ład dotyczących m.in. składki zdrowotnej, leasingu, legalności zatrudnienia i nowych  kwestii związanych z prowadzeniem jednoosobowych działalności gospodarczych. Wspominaliśmy także o sposobach na złagodzenie lub uniknięcie niektórych obciążeń np. poprzez udzielenie wynagrodzenia członkom zarządu w oparciu o odpowiednią podstawę prawną lub zmianę formy prowadzonej działalności gospodarczej.

Poniżej przedstawiamy skrót pozostałych spośród najważniejszych elementów rządowego pakietu nowelizacji. Opisane kwestie mają duże znaczenie zarówno dla przedsiębiorców jak i pracowników.

Kwota wolna od podatku

Dla osób rozliczających się według skali podatkowej ważne będzie podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł dla wszystkich bez względu na wysokość dochodów. Realnie od podatku będzie zatem odliczane 5100 zł. Wprowadzona zostanie również nowa granica pierwszego progu podatkowego – 120 tys. zł. Oznacza to, że do 120 tys. zł stawka podatku dochodowego wyniesie 17% – 5100 (kwota zmniejszająca podatek), a powyżej 120 tys. 32%.

Składka zdrowotna

Dla przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej składka zdrowotna wyniesie 9 proc. od dochodu (tak jak dla pracowników). Przedsiębiorcy na podatku liniowym będą od 2022 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9 proc. swojego dochodu, ale co najmniej 270,90 zł (9% minimalnego wynagrodzenia). Co istotne składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od podatku, jak również nie będzie podlegała zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu.

Sposób ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej ulegnie zatem od nowego roku zasadniczym zmianom. Od stycznia 2022 r. będzie ona uzależniona od dochodu, a w przypadku opodatkowania ryczałtem zajdzie konieczność zapłaty stałej comiesięcznej kwoty. W wypadku karty podatkowej składka wyniesie zawsze 9% minimalnego wynagrodzenia. Kartę podatkową w nowym roku mogą jednak wybrać jedynie ci podatnicy, którzy rozliczali się w ten sposób w roku bieżącym. Z kolei wspólnicy spółki komandytowej lub jedyny wspólnik spółki z o.o. będą odprowadzać stałą składkę w wysokości ok. 550 zł miesięcznie.

Wspólne rozliczenie roczne

Do tej pory preferencyjne rozliczenie podatku dotyczyło zarówno małżonków jak i rodzica samotnie wychowującego dziecko. Warto zaznaczyć, że aby skorzystać ze wspólnego rozliczenia, małżonkowie musieli do tej pory pozostawać w związku małżeńskim przez rok. Polski Ład wprowadza w tym zakresie zmianę umożliwiającą preferencyjne rozliczenie już w trakcie pierwszego roku trwania małżeństwa.

Od 2022 r. czyli w zeznaniach składanych w 2023 r. rodzice samotnie wychowujący dzieci i rozliczający się z nimi, utracą prawo wspólnego rozliczenia z dzieckiem. Zamiast rozliczyć się z dzieckiem rodzic odliczy 1500 zł nowej ulgi. Odliczenie nie będzie dzielone na miesiące lub dni opieki na dzieckiem każdego z rodziców, nie będzie też podlegało podziałowi między rodziców. Z tej możliwości skorzystają wyłącznie podatnicy opodatkowani według skali podatkowej.

Ulga dla klasy średniej

Od początku bieżącego roku obowiązuje tzw. ulga dla klasy średniej. Co do zasady ma ona być naliczana automatycznie przez pracodawcę, jednak nie zawsze będzie to opłacalne dla pracownika.

Do ulgi uprawnieni będą pracownicy osiągający przychód z umowy o pracę miesięcznie od 5701 zł brutto do 11 141 zł brutto, czyli od 68.412 zł do 133.692 zł w skali roku. Celem ulgi jest rekompensata negatywnych skutków podatkowych wynikających z Polskiego Ładu (związanych przede wszystkim z nowym sposobem obliczania składki zdrowotnej. Jednakże automatyczne comiesięczne naliczanie ulgi stwarza pewne ryzyko. Jeżeli ulga będzie przysługiwała pracownikowi w trakcie poszczególnych miesięcy 2022 roku, lecz jego roczne przychody przekroczą wskazane w ustawie progi to po rozliczeniu rocznej deklaracji osiągnie on niedopłatę podatku, którą będzie musiał w całości zwrócić urzędowi skarbowemu. Takie samo konsekwencji będzie miała zmiana formy zatrudnienia związana z osiąganiem niższych zarobków. Uzyskiwanie miesięcznego wynagrodzenia poniżej 5701 brutto spowoduje utratę prawa do ulgi, która pociągnie za sobą konieczność zwrotu podatku.

Warto więc rozważyć nienaliczanie ulgi w każdym miesiącu, lecz jej rozliczenie raz do roku w zeznaniu rocznym. Można tego poprzez złożenie do pracodawcy wniosku o niestosowanie ulgi dla klasy średniej.

Nowy limit transakcji gotówkowych

Zgodnie z nowym brzmieniem nowego art. 19 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców zmieniono kwotę limitu transakcji gotówkowych z 15 000 zł na 8000 zł. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności dokonywanych między przedsiębiorcami związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą po przekroczeniu wskazanego limitu musi następować za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy. Transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Z kolei do ustawy o prawach konsumenta dodany został art. 7b, który wskazuje, że konsument ma obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności) przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty. Transakcje w walutach obcych przelicza się tak jak w przypadku transakcji dokonywanych między przedsiębiorcami.

Koniec z amortyzacją nieruchomości mieszkalnych

Zgodnie ze zmianami w ustawie o PIT obowiązującymi od stycznia 2022 roku amortyzacji nie będą podlegały:

• budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami;
• lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość;
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego;
• prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.

Wyjątkowo, z uwagi na przepisy przejściowe w odniesieniu do ww. składników majątkowych, które zostały nabyte lub wytworzone przed dniem 1 stycznia 2022 roku będzie można stosować amortyzację do 31 grudnia 2022 roku. Przedsiębiorcy powinni więc skrupulatnie rozważyć potencjalne inwestycje w nieruchomości, które chcą wykorzystywać w prowadzonej działalności gospodarczej.