Od 15 marca przez portal praca.gov.pl można już składać powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy przewidziane w ustawie z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Część pracodawców wciąż ma jednak wątpliwości czy powiadomienie zastępuje zezwolenie na pracę/oświadczenie o powierzeniu pracy wobec każdego pracownika z Ukrainy, a także jakich dokumentów należy żądać od przyszłego pracownika, żeby upewnić się co do jego legalnego pobytu w Polsce.
Którym obywatelom Ukrainy specustawa przyznaje prawo do wykonywania pracy w Polsce?
Zgodnie z art. 22 ust. 1 specustawy, obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami, w przypadku gdy:
- jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 specustawy lub
- jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
– jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi.
Powyższe dotyczy również małżonków ww. obywateli Ukrainy.
Kiedy pobyt obywatela Ukrainy w Polsce jest legalny?
Zgodnie z informacją z strony rządu, chodzi o obywateli Ukrainy, którzy:
- przebywają legalnie w Polsce i mają ważny tytuł pobytowy albo
- przybyli legalnie na terytorium Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku z terenu Ukrainy i deklarują zamiar pozostania w Polsce.
Tytuł pobytowy to dokument, która uprawnia do pobytu na terytorium Polski lub innego kraju Unii Europejskiej. Może to być, między innymi:
- zezwolenie na pobyt stały
- zezwolenie na pobyt czasowy
- paszport w przypadku wjazdu i pobytu na terytorium Polski w ruchu bezwizowym
- zaświadczenie o korzystaniu z ochrony czasowej wydane przez Urząd do Spraw Cudzoziemców.
Obowiązki pracodawców
Polski pracodawca może legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy lub małżonka obywatela Ukrainy, o ile jego pobyt na terytorium kraju jest legalny.
W ciągu 14 dni od daty podjęcia pracy należy poinformować o zatrudnieniu powiatowy urząd pracy – właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy. Należy to zrobić poprzez portal praca.gov.pl, wypełniając formularz powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy (PSZ-PPWPU)
Ta procedura dotyczy zarówno obywateli Ukrainy, którzy wjechali do Polski 24 lutego 2022 roku lub później, jak i osób, które przebywają legalnie w Polsce na innej podstawie (na przykład zezwolenia na pobyt czasowy).
Nie należy również zapominać o ogólnych obowiązkach pracodawcy związanych choćby z koniecznością zgłoszenia pracowników do ubezpieczeń społecznych w ZUS czy wypłacaniem co najmniej ustawowej płacy minimalnej.