Ustawa o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym już obowiązuje

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym już obowiązuje. Dostosowuje ona ustawodawstwo krajowe do przepisów unijnych oraz wdraża kwestie związane z delegowanie kierowców w transporcie drogowym na terenie kraju. Celem nowych norm jest przede wszystkim poprawienie warunków pracy kierowców oraz ułatwienie prowadzenia działalności transportowej. Ponadto ustawa określa zasady kontroli drogowej oraz współpracę organów administracji publicznej w tym zakresie. Wskazuje się, że regulacja ma na celu chronić rodzimy rynek transportu przed nieuczciwą konkurencją ze strony przewoźników z innych państw członkowskich oraz państw trzecich. Akt prawny wszedł w życie 19 sierpnia, a więc już obowiązuje. Warto zatem zapoznać się ze wszelkimi istotnymi zmianami, które wprowadza do systemu nowa regulacja. W tym artykule postaramy się przybliżyć wszelkie istotne zasady wynikające z ustawy, które mogą okazać się ważne z punktu widzenia przedsiębiorców prowadzących działalność transportową oraz zatrudnionych u nich kierowców.

Kogo dotyczą nowe przepisy?

Zgodnie z art. 1 ust.1 Ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym, określa ona zasady:

• delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• kontroli przestrzegania przepisów o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz realizacji obowiązków informacyjnych związanych z delegowaniem kierowców;
• kontroli drogowej delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• współpracy między Inspekcją Transportu Drogowego oraz Państwową Inspekcją Pracy w zakresie przekazywania informacji związanych z delegowaniem kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• współpracy z właściwymi organami innych państw członkowskich dotyczącej delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i z tego terytorium;
• postępowania związanego z realizacją lub składaniem wniosków o powiadomienie o decyzji o nałożeniu na przewoźnika drogowego delegującego kierowcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i z tego terytorium administracyjnej kary pieniężnej lub grzywny administracyjnej oraz o egzekucję takiej kary lub grzywny.

Regulacje są stosowane do przewoźników, którzy posiadają siedzibę w innym państwie i kierują oni tymczasowo na teren Polski kierowcę (pracownika) do pracy, która powiązana jest z realizacją usług transportu drogowego.

Oprócz tego ustawa zawiera szereg wyjątków przedmiotowych oraz podmiotowych od stosowania wprowadzonych zasad. Wskazując wyłączenia o charakterze podmiotowym należy wskazać art. 2 ust. 1 omawianego aktu prawnego, w którym to wymienia się podmioty, do których przepisy nie mają zastosowania, tzn.:

a) kierowców delegowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1. do pracy w oddziale lub przedsiębiorstwie należącym do grupy przedsiębiorstw, do której należy pracodawca delegujący kierowcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. przez podmiot będący agencją pracy tymczasowej albo agencją wynajmującą personel, który skierował kierowcę do pracodawcy użytkownika,
3. z Konfederacji Szwajcarii, do czasu przyjęcia, w drodze umowy z Unią Europejską, zobowiązania do implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1057 z dnia 15 lipca 2020 r. ustanawiającej przepisy szczególne w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego oraz zmieniającej dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania przepisów oraz rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 (Dz. Urz. UE L 249 z 31.07.2020, str. 49), zwanej dalej „dyrektywą 2020/1057”;

b) kierowców delegowanych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1. do pracy w oddziale lub przedsiębiorstwie należącym do grupy przedsiębiorstw, do której należy pracodawca delegujący kierowcę z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. przez podmiot będący agencją pracy tymczasowej,
3. na terytorium Konfederacji Szwajcarii, do czasu przyjęcia, w drodze umowy z Unią Europejską, zobowiązania do implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2020/1057.

Dalsze wyjątki od ustawy zostały przewidziane w art. 4 oraz 5. Zawarte w nich wyłączenia oparto na kryterium przedmiotowym. Ustawodawca wskazuje tam pewne rodzaje przewozu drogowego, których ustawa nie obejmuje swoim zakresem, min.: przejazdy tranzytowe, przewozy dwustronne rzeczy, przewóz drogowy rzeczy na początkowym lub końcowym odcinku transportu kombinowanego, jeżeli ten odcinek sam w sobie składa się z przewozów dwustronnych rzeczy. wykonuje przejazd tranzytem i inne, które szczegółowo określone zostały w powyższych przepisach.

Obowiązki przewoźnika delegującego pracownika na terytorium Rzeczypospolitej oraz kierowcy delegowanego

Ustawa przewiduje cały szereg obowiązków, które muszą spełnić przewoźnicy, określają je art.6 oraz artykuły od 9 do 11. Ponadto przepisy określają także wymagania dla przewoźników pochodzących z państw trzecich. Podstawowy obowiązkiem przewoźnika delegującego kierowcę jest zgłoszenie delegowania kierowcy najpóźniej w momencie delegacji, przy użyciu interfejsu publicznego połączonego z systemem wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI). Zgłoszenie zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy ma zawierać szereg informacji. Dodatkowo delegujący musi zapewnić, aby kierowca dysponował wskazanymi w przepisach dokumentami. Kierowca jest zobligowany posiadać określone dokumenty w pojeździe, którym porusza się na terenie Polski oraz okazywać je w razie kontroli drogowej. Ponadto oczywiście delegujący ma obowiązek zapewnić pracownikowi odpowiednie warunki zatrudnienia, a także zgodnie z art. 6 ustawy spełnić wymogi informacyjne tj.: poinformować go o przysługujących mu prawach, a także spoczywających na niego z tytułu delegowania obowiązkach.

Jeśli chodzi o kwestie związane z przewoźnikiem pochodzącym z państwa trzeciego to ustawodawca  uwzględnił zróżnicowane warunki techniczne oraz brak dostępu do interfejsu publicznego połączonego z systemem IMI. W związku z czym  przewoźnik drogowy z państwa trzeciego delegujący kierowcę na teren Polski musi złożyć do Państwowej Inspekcji Pracy zgłoszenie delegowania kierowcy, każdorazowo, najpóźniej w momencie rozpoczęcia delegowania. Do zgłoszeń zostanie udostępniony na stronie internetowej odpowiedni formularz. Dodatkowo przewoźnik za każdym razem przed początkiem przewozu drogowego musi wystawić potwierdzenie delegowania kierowcy. Określenie formularza potwierdzenia leży w gestii ministra właściwego do spraw transportu.

Zasady kontroli delegacji kierowców

Ustawa zakłada dwutorowy system kontroli tzn.: kontrolę drogową wykonywaną przez Inspekcje Transportu oraz kontrolę  prawidłowości delegowania oraz warunków zatrudnienia kierowców delegowanych, którą wykona Państwowa Inspekcja Pracy. Oprócz tego przepisy określają zasady współpracy z właściwymi organami innych państw członkowskich W tej kwestii organem upoważnionym do przyjmowania wniosków o pomoc wzajemną w sprawach dotyczących kontroli warunków zatrudnienia kierowców delegowanych jest Państwowa Inspekcja Pracy. Przepisy określają również zasady nakładania kar i grzywien związanych z niewypełnianiem wymogów wynikających z omawianej ustawy. Za niespełnianie wskazanych obowiązków przewoźnikom oraz kierowcom grożą sankcje w postaci kar pieniężnych, które nakładają upoważnione do tego podmioty.

Podsumowanie

Podsumowując Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym wchodząc w życie 19 sierpnia wprowadziła szereg istotnych zmian, które na pewno będą miały znaczenie dla przedsiębiorców z sektora transportu. Warto zapoznać z przepisami ustawy, które już obowiązują, aby uniknąć  dezinformacji we własnym przedsiębiorstwie oraz sankcji finansowych za niedopełnienie obowiązków wynikających z regulacji. Ponadto przewoźnicy, którzy chcą delegować pracownika na teren Rzeczpospolitej w razie jakichkolwiek wątpliwości powinni skorzystać z pomocy kancelarii prawnej w celu prawidłowego wypełnienia wymogów delegacji wynikających z ustawy.