Holding – co to jest? Nowe przepisy

Już 13 października 2022 wejdzie w życia jedna z największych dotychczasowych zmian Kodeksu Spółek Handlowych (dalej: KSH). Nowelizacja wprowadza do polskiego ustawodawstwa pojęcie tzw. holdingu (grupy spółek), które reguluje relacje prywatno-prawne między spółką dominującą a jej spółkami zależnymi, w sposób uwzględniający interes wierzycieli, członków organów oraz drobnych wspólników (akcjonariuszy) spółki zależnej. Ustawa nada również nowe uprawnienia radom nadzorczym, co ma przełożyć się na efektywniejszy nadzór korporacyjny.

Holding – co to jest?

Nowelizacja definiuje je pojęcie holdingu (inaczej grupy spółek) jako –

„Spółkę dominującą oraz spółkę zależną, które uczestniczą w grupie spółek, kierują się obok interesu spółki interesem grupy spółek, o ile nie zmierza to do pokrzywdzenia wierzycieli lub wspólników mniejszościowych albo akcjonariuszy mniejszościowych spółki zależnej”.

Holding oznacza zatem pełną formę zrzeszenia/współorganizacji spółek powiązanych. Ustawa przyjmuje założenie, że należy odróżnić „grupę spółek” (która zasadniczo jest adresatem regulacji prawnej określanej mianem prawa holdingowego) od stosunku dominacji i zależności pomiędzy spółkami, o którym jest mowa w art. 4 § 1 pkt 4 KSH. Grupa spółek jest „kwalifikowanym” stosunkiem dominacji i zależności pomiędzy określonymi spółkami tworzącymi grupę spółek, gdyż spółki te kierują się wspólną strategią gospodarczą, która uzasadnia sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi.

Czytaj również: Pit 11 od komornika – jak rozliczyć?

Wiążące polecenia dla spółek zależnych

Najistotniejszą z wprowadzanych zmian będzie umożliwienie spółce dominującej wydawania spółce zależnej wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki, jeżeli będzie to uzasadnione interesem grupy spółek oraz przepisy szczególne nie będą stanowiły inaczej. Wiążące polecenie będzie musiało być wydane w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności. Samo wydanie polecenie nie upoważnia jeszcze spółki zależnej do jego wykonania. Wykonanie wiążącego polecenia przez spółkę zależną uczestniczącą w grupie spółek wymaga bowiem uprzedniej uchwały zarządu spółki zależnej.

Zgodnie z treścią ustawy wiążące polecenie będzie musiało wskazywać co najmniej:

1. oczekiwane przez spółkę dominującą zachowanie spółki zależnej w związku z wykonaniem wiążącego polecenia;
2. interes grupy spółek, który uzasadnia wykonanie przez spółkę zależną wiążącego polecenia;
3. spodziewane korzyści lub szkody spółki zależnej, które będą następstwem wykonania wiążącego polecenia, o ile występują;
4. przewidywany sposób i termin naprawienia spółce zależnej szkody poniesionej w wyniku wykonania wiążącego polecenia.

Ustawa przewiduje odpowiedzialność spółki dominującej za skutki wydania wiążącego polecenia wykonanego następnie przez spółkę zależną należącą do grupy spółek. Spółka dominująca będzie odpowiedzialna wobec:

1. spółki zależnej,
2. wierzycieli spółki zależnej,
3. wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej.

Aby umożliwić spółce dominującej sprawne zarządzanie grupą spółek – obok wiążących poleceń – wprowadzono:

1. prawa dostępu do informacji spółki dominującej o spółkach zależnych. Wyraźna regulacja tego prawa jest konieczna w przypadku, gdy spółka zależna jest spółką akcyjną. W przeciwnym przypadku tak szeroko ujęty zakres dostępu do informacji spółki dominującej, jako akcjonariusza w spółce zależnej, byłby wykluczony w świetle art. 428 KSH,
2. prawa rady nadzorczej spółki dominującej do sprawowania stałego nadzoru nad spółkami zależnymi należącymi do grupy spółek, ale tylko w zakresie realizacji interesu grupy spółek,
3. prawo do przymusowego wykupu udziałów albo akcji należących do wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej tzw. squeeze-out.

Prawo spółek handlowych – zmiany:

Pozostałe spośród proponowanych zmian przepisów Kodeksu spółek handlowych obejmują przede wszystkim:

• Obowiązek zarządu do udzielania, z własnej inicjatywy, określonych informacji o spółce radzie nadzorczej;
• Uszczegółowienie prawa rady nadzorczej do żądania sporządzenia lub przekazania informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień;
• Prawo wyboru doradcy rady nadzorczej bez udziału zarządu;
• Zgoda na zawarcie transakcji o znaczącej wartości ze spółką dominującą, spółką zależną oraz spółką powiązaną;
• Uporządkowanie kwestii kadencji i mandatu członków organów menadżerskich;
• Wprowadzenie przepisu o obowiązku lojalności i zachowania tajemnicy nawet po wygaśnięciu kadencji członka rady nadzorczej;
• Wprowadzenie do przepisów KSH zasady osądu biznesowego określanego w proponowanych przepisach jako Business Judgement Rule;
• Rozszerzenie art. 203 § 3 oraz art. 370 § 3 KSH o inne przypadki wygaśnięcia mandatu;
• Przepisy porządkujące – rozciągnięcie obowiązku protokołowania na uchwały podejmowane za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, oraz określenie większości głosów do podejmowania uchwał przez radę nadzorczą spółki z o.o.

Świadczenie usług prawnych w zakresie prawa spółek i prawa korporacyjnego jest jednym z głównych obszarów działalności kancelarii ATL Law. Proponowane przez zespół ATL Law rozwiązania prawne pozwalają na osiągnięcie wyznaczonych przez Klientów celów oraz założeń biznesowych. Zabezpieczamy interesy spółek, członków zarządu, wspólników oraz akcjonariuszy. Minimalizujemy ryzyko wystąpienia sporów. Mamy doświadczenie w pracy z podmiotami działającymi w różnych sektorach gospodarki. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą: Prawo gospodarcze.