Publikacje    23.01.2022

Nowelizacja prawa holdingowego coraz bliżej

Rządowy projekt ustawy o zmianie Kodeksu spółek handlowych (dalej: KSH) oraz niektórych innych ustaw podlega obecnie pracom w komisjach sejmowych. Na stronie rządowej w komunikacie Prezesa Rady Ministrów czytamy, iż projekt dotyczy wprowadzenia do polskiego ustawodawstwa tzw. prawa holdingowego (prawa grup spółek, prawa koncernowego), które – w szerokim znaczeniu doktrynalnym – reguluje relacje prywatno-prawne między spółką dominującą a jej spółkami zależnymi, w sposób uwzględniający interes wierzycieli, członków organów oraz drobnych wspólników (akcjonariuszy) spółki zależnej. Nowelizacja dotyczy również wyposażenia rad nadzorczych w narzędzia umożliwiające prowadzenie bardziej efektywnego nadzoru korporacyjnego, a także ma na celu wyeliminowanie wątpliwości podnoszonych przez przedsiębiorców i przedstawicieli doktryny

Czym są grupy spółek?

Nowelizacja definiuje je jako „spółkę dominująca i spółkę lub spółki od niej zależne, kierujące się wspólną strategią gospodarczą w celu realizacji wspólnego interesu, uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi”.

Uprawnienia i odpowiedzialność spółki dominującej

Zgodnie z informacją ze strony rządu:

  • Prawo holdingowe będzie regulować relacje prywatno-prawne pomiędzy spółką dominującą i jej spółkami zależnymi. Będzie się to odbywać w sposób uwzględniający interes wierzycieli, członków organów oraz drobnych wspólników (akcjonariuszy), zwłaszcza spółki zależnej.
  • Przewidziano odpowiedzialność spółki dominującej za skutki wydania wiążącego polecenia wykonanego następnie przez spółkę zależną uczestniczącą w grupie spółek. Jest to odpowiedzialność wobec:
    – spółki zależnej,
    – wierzycieli spółki zależnej,
    – wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej.
  • Uregulowano odpowiedzialność odszkodowawczą spółki dominującej względem wierzycieli spółki zależnej w sytuacji, gdy egzekucja przeciwko spółce zależnej okaże się bezskuteczna, zaś szkoda występująca u wierzycieli spółki zależnej powstała w wyniku stosowania się przez tę spółkę do wiążącego polecenia spółki dominującej.
  • W projekcie ujęto także bezpośrednią odpowiedzialność spółki dominującej względem wspólników (akcjonariuszy) spółki zależnej. Chodzi o odpowiedzialność za obniżenie wartości udziału albo akcji spółki. Obniżenie to odnosi się do wartości udziałów (akcji) spółki zależnej w sytuacji, gdy spółka ta stosowała się do wiążących poleceń spółki dominującej.
  • Istotnym elementem ochrony interesów wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych jest przyznanie im prawa odkupu, tzw. sell-out.
  • Aby umożliwić spółce dominującej sprawne zarządzanie grupą spółek – obok wiążących poleceń – wprowadzono:
    – prawo dostępu do informacji spółki dominującej o spółkach zależnych;
    – prawo rady nadzorczej spółki dominującej do sprawowania stałego nadzoru nad spółkami zależnymi należącymi do grupy spółek, ale tylko w zakresie realizacji interesu grupy spółek;
    – prawo do przymusowego wykupu udziałów albo akcji należących do wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych spółki zależnej, tzw. squeeze-out.

.

Nowe uprawnienia organów nadzoru

  • Wzmocniono nadzór realizowany przez właścicieli oraz rady nadzorcze w spółkach kapitałowych.
    – Chodzi o realny dostęp do wszelkich rzetelnych i kompletnych informacji odnoszących się do spółki, dzięki czemu właściciele oraz rady nadzorcze będą mogły w profesjonalny sposób pozostawać adekwatnym partnerem do dyskusji z zarządem.
  • Wprowadzono prawo wyboru doradcy rady nadzorczej bez udziału zarządu oraz możliwość zawarcia z takim doradcą umowy przez radę nadzorczą.
  • Uporządkowano kwestie kadencji i mandatu członków organów menadżerskich.
  • Wprowadzono zapis o obowiązku lojalności i zachowania tajemnicy nawet po wygaśnięciu kadencji członka rady nadzorczej.

Ryzyko

Projekt zakład wprowadzenie tzw. zasady biznesowej oceny sytuacji, która  przesądzi o wyłączeniu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce przez decyzje organów, które okażą się błędne – o ile były one podejmowane w granicach uzasadnionego ryzyka biznesowego w oparciu o adekwatne do okoliczności informacje.
Zdaniem projektodawców dzięki temu członkowie organu, którzy starannie i lojalnie wykonywali swoje obowiązki, i którzy zdecydowali się na podjęcie przez spółkę ryzyka, zyskają ochronę, na wypadek, gdyby ex post okazało się, że decyzja była nietrafna i doprowadziła do wyrządzenia spółce szkody. Jednocześnie w dalszym ciągu możliwe będzie sankcjonowanie działań lekkomyślnych.

Sformalizowanie powiązania między spółkami kapitałowymi za pomocą instytucji grup spółek może okazać się korzystnym rozwiązaniem dla spółek-matek, choćby w zakresie zwiększonej kontroli nad spółkami zależnymi. Nie należy jednak zapominać o ryzyku dotyczącym odpowiedzialności odszkodowawczej za straty poniesione w wyniku nieprzemyślanych gospodarczo decyzji wiążących spółki zależne, dodatkowe obowiązki dokumentacyjne (w szczególności aktualizację dotychczasowej umowy/statutu spółki i innych aktów wewnętrznych), a także wciąż niepewną relację między nowym prawem holdingowym, a aktami prawa regulującymi odpowiedzialność członków zarządu.

Większość nowych rozwiązań wejdzie w życie po 6 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Publikacje    23.01.2022

Zobacz również

LAW stories

Kolejne ograniczenia dla polskich przedsiębiorców w transporcie międzynarodowym?

15.05.2025
Kolejne ograniczenia dla polskich przedsiębiorców w transporcie międzynarodowym?

Publikacje

Obowiązkowa jawność wynagrodzeń coraz bliżej?

02.05.2025
Obowiązkowa jawność wynagrodzeń coraz bliżej?

LAW stories

ALT dr Zuzanna Jęcek

Dr Zuzanna Jęcek laureatką konkursu na najlepszą rozprawę doktorską.

23.04.2025
Dr Zuzanna Jęcek laureatką konkursu na najlepszą rozprawę doktorską.
Przejdź do strefy wiedzy