Miesiąc: wrzesień 2023

Już 15 września bieżącego roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych oraz niektórych innych ustaw. Nowela ma przede wszystkim na celu implementacje do polskiego systemu  dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2121 z  27 listopada 2019 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek. Nowe przepisy wprowadzą zmienione zasady dotyczące transgranicznych przekształceń podmiotów gospodarczych. Oprócz zmian w zakresie transgranicznych operacji, nowelizacja wprowadza również nowe zasady dotyczące krajowych transformacji. Rozwiązanie to ma przede wszystkim na celu zapobiec zjawisku dyskryminacji polskich podmiotów uczestniczących w tych procesach względem podmiotów w wymiarze transgranicznym. Oprócz zmian w zakresie Kodeksu Spółek Handlowych, nowela wprowadza także nowości w dziesięciu innych ustawach, w tym ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym, ustawie Ordynacja Podatkowa oraz w ustawie z o Nadzorze nad Rynkiem Finansowym. W bieżącym artykule skupimy się przede wszystkim na nowych rozwiązaniach w zakresie transgranicznych oraz krajowych przekształceń, łączeń czy podziałów spółek, które znajdą się w Kodeksie Spółek Handlowych oraz praw i obowiązków organów i pracowników spółki powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek.

Najważniejsze zmiany w KSH

Nowelizacja wprowadzi nowe rozwiązania szczególnie w zakresie zdolności spółki do łączenia się, podziału czy przekształcenia. W tym zakresie przede wszystkim należy wymienić:

• zrównanie w zakresie reorganizacji zarówno krajowej, jak i transgranicznej statusu spółki komandytowo-akcyjnej i spółki kapitałowej;
• przyznanie spółce komandytowo-akcyjnej pełnej zdolności łączeniowej oraz podziałowej;
• przyznanie szerszej możliwości łączenia spółkom osobowym;
• możliwość podziału transgranicznego i przekształcenia transgranicznego spółki kapitałowej i spółki komandytowo-akcyjnej;
• nowe rodzaje operacji transgranicznych, w tym m.in. nowy typ krajowego podziału częściowego spółki (podział przez wyodrębnienie) oraz nieznany wcześniej uproszczony typ łączenia krajowego oraz transgranicznego (połączenie przez przejęcie);
• wprowadzenie norm kolizyjnych w przypadku operacji transgranicznych;
• doprecyzowanie treści planu przekształcenia w wyniku operacji transgranicznej oraz sprawozdania zarządu spółki zawierającego uzasadnienie podjętej operacji, w szczególności konieczność umieszczenia w planie informacji dotyczących zasad podziału składników majątku spółki dzielonej, które nie zostały ujęte w planie podziału transgranicznego, a w konsekwencji zasad odpowiedzialności za zobowiązania spółki dzielonej;
• wprowadzenie dwutorowego systemu kontroli legalności przekształceń min. poprzez włączenie w proces wydawania zaświadczenia o zgodności z prawem operacji transgranicznej wydawanego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Dodatkowo kontrola będzie dokonywana również przez organy państwa członkowskiego właściwego dla spółki powstałej w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału transgranicznego;
• określenie zasad odpowiedzialności biegłego w przypadku przekształcenia transgranicznego oraz zakaz unieważniania operacji transgranicznych.

 

Jakie korzyści dla pracowników spółki powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia?

W dniu 26 maja bieżącego roku została podpisana ustawa, która określa formy uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Dodatkowo nowa regulacja wskazuje prawa i obowiązki pracowników oraz organów spółki podlegającej transgranicznemu przekształceniu, połączeniu lub podziałowi. Akt wejdzie w życie 15 września. Ustawa również tak jak nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych implementuje przede wszystkim do rodzimego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2121 z  27 listopada 2019 r. Przepisy przewidują trzy rodzaje praw jako możliwe formy uczestnictwa pracowników w spółce, która powstała w wyniku transgranicznych procesów:

1. Po pierwsze pracownicy uzyskają prawo do wyznaczenia lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów.
2. Jako kolejną formę uczestnictwa ustawa wskazuje prawo do rekomendowania członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów.
3. Pracownicy uzyskają również możliwość zgłoszenia sprzeciwu wobec wyboru niektórych członków rady nadzorczej lub rady dyrektorów.

Ponadto ustawa zakłada, że realizowanie uprawnień  do uczestnictwa będzie możliwe poprzez dwa różne modele. Pierwszy z nich przewiduje powstanie tzw.: zespołu negocjacyjnego, który stanie się reprezentacją strony pracowniczej. W ramach tego modelu zanim dojdzie do procesów transgranicznych przeprowadzone zostaną negocjacje. Ustawa przewiduje, że wynikiem rozmów ma być zawarcie porozumienia pomiędzy zespołem negocjacyjnym, a właściwymi organami spółki. Wypracowany konsensus określi formę wybranego uczestnictwa. Drugi model zakłada zastosowanie tzw.: zasad standardowych. W tym wariancie sytuacyjnym forma  uczestnictwa będzie realizowana już po przeprowadzeniu transgranicznych przekształceń. Oznacza to, że nie dojdzie do powołania zespołu negocjacyjnego, gdyż w tym przypadku właściwe organy spółki podejmą uchwałę w zakresie zastosowania zasad standardowych. Model ten zakłada, że cały proces zostanie przeprowadzony przy udziale zespołu przedstawicielskiego i na zasadach wprost wynikających z ustawy.

Podsumowanie

Opisywane zmiany wejdą w życie już 15 września. Nowości będą miały duże znaczenie dla podmiotów gospodarczych planujących lub rozważających przekształcenia transgraniczne czy krajowe, a także dla pracowników spółek uczestniczących w tych procesach. Nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych powiększy możliwości przeprowadzenia poszczególnych transformacji wprowadzając nowe typy operacji oraz rozszerzając zdolności łączeniowe oraz podziałowe dla niektórych spółek. Oprócz nowych możliwości, regulacja wprowadzi także pewne dodatkowe obowiązki dla organów spółki oraz dwutorowy system kontroli legalności oraz prawidłowości poszczególnych przekształceń. Druga z omawianych ustaw dotycząca form uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podział, również ma kapitalne znaczenie dla podmiotów w obrocie gospodarczym oraz ich pracowników. Spółki powinny dokładnie zapoznać się z regulacją, aby orientować się w jaki sposób pracownicy w omawianych procesach mają prawo uczestniczyć oraz jakie procedury w tym zakresie muszą zostać przeprowadzone. Ponadto pracujący także muszą zapoznać się z nadchodzącymi zmianami, aby być w pełni świadomymi swoich praw i obowiązków.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zarząd jest jednym z organów spółki, który prowadzi sprawy spółki oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Bazując na regulacjach dotyczących spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zgodnie z przepisami Kodeksu Spółek Handlowych jego członkowie mogą zostać wybrani spośród wspólników, a także spoza ich grona. W art. 201 par. 4 k.s.h. wskazano, że członkowie powoływani są uchwałą zgromadzenia wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Osoby powołane do organu mogą wykonywać swoją funkcje w oparciu o umowę o pracę, akt powołania, umowę o zarządzanie czy kontakt menadżerski. Przepisy milczą jednak na temat wynagrodzenia dla podmiotów zasiadających w zarządzie.  Przyjmuje się, że takie wynagrodzenie może zostać przyznane, jednak nie jest to obligatoryjne. Zatem w obrocie gospodarczym możemy zauważyć różne warianty sytuacyjne. W niektórych spółkach osobami zasiadającymi w zarządzie są jedynie wspólnicy, którzy swoje obowiązki wykonują w sposób nieodpłatny, w innych podmiotem zarządzają osoby z zewnątrz otrzymując za to stosowne wynagrodzenie. Zdarzają się również sytuacje, w których w danym organie zasiadają wspólnicy jak i osoby spoza struktury spółki, które swoje obowiązki pełnią w sposób nieodpłatny. W bieżącym artykule chcieliśmy przede wszystkim przybliżyć tematykę nieodpłatnych świadczeń ze strony członków zarządu oraz ich skutków na gruncie przepisów podatkowych.

Nieodpłatne świadczenie na gruncie ustawy o CIT

Na gruncie art. 7 ust.1 ustawy o CIT ,,przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód”. Przepisy zawierają otwarty katalog zdarzeń, które podlegają opodatkowaniu na podstawie omawianych regulacji. Do katalogu tego zgodnie z art. 12 ust.1 pkt 2  ustawy o CIT można zaliczyć ,,wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń”. W przepisach ustawy o CIT nie znajdziemy jednak definicji nieodpłatnego świadczenia. Regulacja wskazuje jedynie w jaki sposób powinno się ustalać wartość tego typu świadczeń. W związku z brakiem definicji, doktryna i fiskus określiły cechy jakie powinno spełniać omawiane świadczenie. Tutaj podążając za opracowaniem Radosława Kowalskiego, wskazuje się, że nieodpłatne świadczenie występuje w sytuacji kiedy na podmiocie, który je uzyskuje nie ciąży obowiązek spełnienia świadczenia wzajemnego oraz kiedy jedna strona otrzymuje przysporzenie kosztem drugiej strony. Przysporzenie rozumiane w ten sposób nie będzie miało miejsca jeśli podmiot, który wykonuje świadczenie otrzyma za nie jakąś korzyść w przyszłości. Podsumowując zatem przedmiotowe świadczenie zaistnieje jeśli podatnik uzyska pewną korzyść majątkową, która nie będzie skutkowała koniecznością poniesienia wydatku, powstaniem kosztu, obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia czy wydaniem innego ekwiwalentu. Zatem podstawową cechą nieodpłatności jest brak obowiązku spełnienia świadczenia wzajemnego przez otrzymującego świadczenie.

Nieodpłatne świadczenie członka zarządu niebędącego wspólnikiem, a skutki podatkowe

Wskazując skutki jakie wystąpią na gruncie ustawy o CIT w związku z wykonywaniem przez członka zarządu swoich obowiązków w sposób nieodpłatny należy przeanalizować dwa warianty sytuacyjne. Weźmy pod lupę pierwszy przypadek, w którym świadczenie wykonywane jest bez wynagrodzenia przez osobę, która nie jest wspólnikiem spółki. W takim przypadku biorąc pod uwagę orzecznictwo sądów administracyjnych oraz liczne interpretacje podatkowe należy przyjąć, że po stronie spółki dochodzi do przysporzenia. Zatem osoba zasiadająca w zarządzie wykonuje swoje obowiązki w sposób nieodpłatny, a druga strona nie jest zobowiązana do spełnienia żadnych świadczeń wzajemnych. W związku z tym w tym wariancie sytuacyjnym nieodpłatne świadczenie członka spowoduje przychód po stronie spółki, od którego konieczne będzie odprowadzenie stosownego podatku.

Nieodpłatne świadczenie członka zarządu – wspólnika, a skutki podatkowe

Przeanalizujmy teraz przypadek, w którym osobą zasiadająca w organie jest wspólnik spółki i wykonuje on swoje obowiązki nieodpłatnie. W ostatnim czasie w tym zakresie pojawiło się kilka korzystnych dla udziałowców oraz akcjonariuszy interpretacji podatkowych. Aktualnie organ podatkowy wskazuje, że wykonywanie funkcji członka zarządu bezpłatnie przez wspólnika spółki  nie stanowi dla niej przysporzenia na gruncie ustawy o CIT. Stanowisko to uzasadniane tym, że  przykładowo udziałowiec zasiadający równocześnie w zarządzie oczekuje, że w zamian za wykonywane przez siebie obowiązki jako właściciel otrzyma w przyszłości odpowiednią korzyść majątkową. Wskazuje się również, że taki wspólnik posiada w spółce określone prawa majątkowe takie jak min.: prawo do dywidendy czy prawo do otrzymania części majtku spółki likwidowanej. W interpretacjach podkreśla się, że w tej sytuacji szczególnie istotnym elementem jest czynnik zarządczy, który leży po stronie udziałowca zasiadającego w zarządzie. W założeniu wspólnik, który jest członkiem zarządu wykonuje swoje obowiązki ze starannością, oczekując, że przyniesie to w przyszłości  efekt w postaci określonych korzyści majątkowych. Analizując przedstawioną sytuację w ten sposób organy wskazują, że wypełnianie roli zarządzającego bez wynagrodzenia oraz zasiadanie w organie  przez wspólnika nie spowoduje powstania przychodu po stronie spółki.

Obecnie trwają prace nad ustaleniem nowej stawki minimalnej za pracę na 2024 roku. Rząd chce wprowadzić zmiany i podwyższyć aktualną wysokość wynagrodzenia rozporządzeniem Rady Ministrów, którego autorem jest ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Teraz projekt trafił do konsultacji publicznych oraz uzgodnień między resortowych. Rada Ministrów chcę, aby minimalna stawka za prace oraz godzinowa została w następnym roku podwyższona dwa razy. Pierwszy wzrost planowany jest od 1 stycznia 2024 roku, a kolejny pół roku później tj.: od 1 lipca. W związku  z tym pracodawcy muszą przygotować się w następnym na dwie podwyżki dla pracowników., którzy zarabiają najniższą krajową  Teraz wszystkie ministerstwa w terminie 7 dni od otrzymania projektu mają możliwość składania swoich uwag oraz poprawek. Oprócz tego projekt zostanie  poddany konsultacjom społecznym. Zostanie on zaopiniowany przez Radę Dialogu Społecznego, organizacje pracodawców, związki zawodowe oraz Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, będą one miały na to termin 21 dni od momentu otrzymania projektu.

 Ile wyniesie płaca minimalna od 2024 roku?

Rząd planuje, że od 1 stycznia 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4242 zł, a minimalna stawka godzinowa  27,70 zł. Natomiast od 1 lipca  zakłada się, że nastąpi kolejna podwyżka, po której najniższa możliwa płaca wyniesie odpowiednio 4300 zł i 28,10 zł. Warto przypomnieć, że obecnie minimalne ustawowe wynagrodzenie za pracę wynosi 3600 zł, a stawka godzinowa 23,50 zł. W ustawowym terminie nie doszło do ustalenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych w 2024 r. na forum Rady Dialogu Społecznego. W związku z tym zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy, w takim przypadku to Rada Ministrów zobowiązana jest w drodze rozporządzenia określić wspomniane wyżej stawki. Propozycje przedstawione  przez rząd nie mogą być natomiast niższe niż to co zostało zaproponowane przez Radę Dialogu Społecznego. Rada Ministrów przedmiotowych ustaleń musi dokonać do 15 września bieżącego roku.

 Waloryzacja wynagrodzenia- jakie konsekwencje?

Na posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego minister Marlena Maląg wskazała, że zaproponowane zmiany przyniosą korzyści dla ponad 3,6 mld osób.  Natomiast przewiduje się, że pracodawcy poniosą ogólnie koszty w wysokości około 35 mld zł. Dla pracowników zarabiających najniższe płace proponowane stawki mogą wydawać się bardzo atrakcyjne. Jednak  już teraz biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzenia w 2023 roku można stwierdzić, że planowane podwyżki będą sporym obciążeniem dla zatrudniających, szczególnie podmiotów mniejszych. W ocenie projektu stwierdzono, że, wzrost minimalnego wynagrodzenia za prace pozwoli, aby została utrzymana siła nabywcza dochodów rodzin pracowników, którzy otrzymują najniższe wynagrodzenie.  Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przewiduje, że proponowane zmiany spowodują wzrost wydatków z budżetu państwa na 2024 rok. Szacuje się, iż koszty w skutek podwyżek urosną o ok. 2 025,0 mln zł w skali roku. Państwo z budżetu sfinansuje niektóre wynagrodzenia, składki i świadczenia, których wysokość relacjonowana jest do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dopłaty te będą głównym powodem wzrostu wydatków.

Podsumowanie

Podsumowując tak znaczny wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz stawki godzinowej może na pierwszym rzut oka wydawać się zjawiskiem bardzo pozytywnym szczególnie z punktu widzenia pracowników. Jednak zmiany mogą okazać się nadmiernym obciążeniem dla pracodawców. Zmuszeni oni będą w celu ograniczenia kosztów zredukować swoje załogi czy zminimalizować podwyżki wynagrodzeń dla pozostałych zatrudnionych. Proponowane zmiany mogą okazać się również niekorzystne dla pracowników, którzy posiadają wyższe kwalifikacje i zarabiają powyżej najniższej krajowej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przez długi okres sądy powszechnie przyjmowały, opierając się na wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 7/13) z 8 lipca 2014 r. pozytywną wykładnię, że świadczenia pracodawców delegujących polegające na zapewnieniu noclegu, pożywienia czy transportu nie skutkowały powstaniem dla pracownika przychodu. Interpretacje tę tłumaczono tym, iż wspomniane wyżej świadczenia służyły przede wszystkim interesowi pracodawcy. Jednak uchwała Sądu Najwyższego z 10 grudnia 2015 r. (III UZP 14/15) zmieniła linię orzeczniczą w zakresie opodatkowania noclegów oraz transportu, która stała się dla pracodawców niekorzystna. Sądy powszechne oraz administracyjne uznawały, że w sytuacji zapewnienia pracownikowi zakwaterowania, transportu czy wyżywienia uzyskuje on dochód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. W związku z tym pracodawca delegujący zobowiązany jest jako płatnik obliczyć, pobrać i odprowadzić od niego zaliczkę na podatek dochodowy. Jednak po niedawnym, precedensowym wyroku NSA z dnia 1 sierpnia 2023 roku (sygn. akt II FSK 270/21) może nastąpić w tej sferze przełom i zupełna zmiana aktualnej linii orzeczniczej. Omawiane orzeczenie jest bardzo istotnym wydarzenie z punktu widzenia delegujących pracodawców. Biorąc pod uwagę jego znaczenie warto zapoznać się z najważniejszymi wnioskami, które zostały w nim zawarte oraz sprawdzić jakie może on spowodować skutki dla delegujących pracodawców w niedalekiej przyszłości. W bieżącym artykule postaramy się przybliżyć najważniejsze elementy orzeczenia i wyjaśnić jakie będą jego konsekwencje.

Precedensowy wyrok NSA z dnia 1 sierpnia 2023 roku (sygn. akt II FSK 270/21)

W omawianej sprawie, początkowo w marcu 2020 Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretacje indywidualną, w której stwierdził, że stanowisko spółki R Sp. z o.o. w kwestii podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z zapewnieniem pracownikom zakwaterowania jest nieprawidłowe. Spółka (strona powodowa) twierdziła, iż zagwarantowanie noclegu nie stanowi przychodu rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. Od tej decyzji odwołała się ona do WSA w Krakowie, który skargę oddalił kontynuując dotychczasową linię orzeczniczą. Sąd uzasadniał swoje stanowisko tym, iż zagwarantowanie pracownikowi zakwaterowania nie stanowi elementu związanego z procesem pracy, gdyż nie jest ono narzędziem przy pomocy, którego pracownik wykonuje swoje obowiązki, a jedynie służy spełnianiu poza pracowniczych potrzeb życiowych. Ponadto WSA stwierdziło, że to iż zatrudniony mieszka poza miejscem zamieszkania nie oznacza, że pozostaje on do dyspozycji pracodawcy, a lokal przeznacza jedynie na cele służbowe związane z pracą. W związku z tym sąd zakwalifikował wydatki ponoszone przez pracodawcę na zapewnienie noclegów dla pracownika w miejscu wykonywania przez niego obowiązków służbowych, z wyłączeniem podróży służbowej jako przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, od którego płatnik jest obowiązany pobrać zaliczkę na podatek na zasadach określonych w art. 32 ustawy o PIT. Po tej decyzji Spółka złożyła do NSA skargę kasacyjną, która doprowadziła do uchylenia wyroku WSA oraz wcześniej wspomnianej interpretacji indywidualnej. W wyroku stwierdzono, że w kwestii świadczeń, które zapewnia się pracownikom delegowanym trzeba brać pod uwagę nie tylko przepisy krajowe, ale również przepisy unijne, w tym min.: Dyrektywę podstawową  96/71 oraz Dyrektywę rewizyjną 2014/67. W orzeczeniu wskazano, że sądy w przypadku wykładni przepisów nie mogą od tych aktów prawnych abstrahować, co w ostatnich latach tendencyjnie miało miejsce. NSA stwierdziło, że we wspominanych wcześniej regulacjach do wynagrodzenia pracowników delegowanych co do zasady nie wlicza się kosztów transportu ani noclegu, a wydatki z tym związane powinny w pełni obciążać pracodawcę, gdyż jednocześnie stanowią one cechę właściwą dla instytucji oddelegowania. Dodatkowo w omawianych aktach prawnych zwrot zatrudnionemu kosztów związanych z transportem czy zakwaterowaniem, poprzez zapewnienie mu tego nie może być w żadnym przypadku traktowany jako wynagrodzenie, ponieważ wydatki w tej sferze ponoszone są w interesie pracodawcy. Pracownik nie rozporządza ani nie zarządza w sposób swobodny wspomnianymi świadczeniami, a jedynie pożytkuje je w określonym celu. W związku z tym sąd wskazał, że również na podstawie krajowego prawa podatkowego nie można przyjąć, że obowiązki te miały by ciążyć na pracowniku poprzez to, że doszło by do obciążenia pracodawców obowiązkami dot. PIT. NSA jednoznacznie zatem zastosował zasadę pierwszeństwa prawa unijnego. Można zatem stwierdzić, że orzeczenie może stanowić przełom w negatywnej w ostatnich latach linii orzeczniczej dot. omawianych kwestii. Dodatkowo wyrok ten nie tylko przejawia powrót do wcześniejszych tendencji, ale również wzbogaca orzecznictwo sądów krajowych kładąc nacisk na aspekty prawa unijnego.

Przełom w linii orzeczniczej- jakie korzyści dla pracodawców?

Po omówieniu najważniejszych elementów wyroku NSA należy odpowiedzieć na pytanie jakie konsekwencje może przynieść on dla pracodawców w przyszłości oraz w jaki sposób wpłynie na linię orzeczniczą oraz interpretacje indywidualne. Orzeczenie to z pewnością zmusi sądy do większego skupienia się na analizie przepisów unijnych, a jednocześnie zwiększy i urealni stosowalność podstawowych zasad prawa UE. Dodatkowo wyrok stanowi wyłom od ostatnich tendencji, które były podtrzymywane przez sądy oraz organy. Z punktu widzenia pracodawców orzeczenie może wywrzeć największy wpływ na wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacje indywidualne oraz ewentualne skargi, które będą rozpatrywane przez sądy administracyjne. Pracodawcy, którzy będą ubiegać się o interpretacje podatkowe po omawianym orzeczeniu mogą liczyć na zmianę podejścia ze strony Krajowej Informacji Skarbowej, a ponadto w razie niekorzystnych dla siebie decyzji mogą wystąpić ze skargą do sądów administracyjnych, których linia orzecznicza bazując na nowym orzeczeniu NSA może stać się dużo bardziej korzystna. Jednak również pracodawcy, którzy związani już są negatywną dla siebie interpretacją posiadają pewne instrumenty do wykorzystania. Polskie przepisy podatkowe nie wprowadzają formalnie zakazu dot. ubiegania się o drugą interpretacje. W związku z tym pracodawcy mogą podjąć próbę uzyskania nowej indywidualnej interpretacji. Ordynacja podatkowa przewiduje również tryb zmiany lub uchylenia interpretacji podatkowej. Dodatkowo wziąć pod uwagę należy zmianę przepisów w zakresie interpretacji indywidulanych, która zacznie obowiązywać od 01.01.2024 roku. Nowelizacja wprowadzi 5 letni termin ważności dla interpretacji, a co za tym idzie wszelkie interpretacje wydane przez 2019 roku przestana obowiązywać. W związku z czym pracodawcy mają także możliwość rozważenia skorzystania z tych instrumentów.

Podsumowanie

Podsumowując wyrok NSA z dnia 1 sierpnia 2023 roku dał nadzieje dla pracodawców delegujących swoich pracowników za granicę na powrót do pozytywnej oraz najbardziej racjonalnej linii orzeczniczej. Orzeczenie to z pewnością stanowi wyłom od tendencji, które zarysowały się w kwestii opodatkowania noclegów, wyżywienia czy transportu w sprawie delegowania w ostatnich latach. Daje on także nadzieje na to, że organy państwa oraz sądy w sposób bardziej adekwatny oraz pełniejszy będą stosować przepisy unijne. Po wyroku pracodawcy mogą liczyć na korzystne dla siebie rozstrzygnięcia ze strony administracji publicznej oraz sądów. Mają oni do tego kilka instrumentów, które mogą wykorzystać w walce o pozytywne dla siebie interpretacje. W razie jakichkolwiek wątpliwości albo chęci uzyskania korzystnej decyzji lub zmiany negatywnie już wydanej warto zwrócić się o pomoc do kancelarii prawnej, która doradzi jakie kroki w danej sytuacji będą najskuteczniejsze.

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym już obowiązuje. Dostosowuje ona ustawodawstwo krajowe do przepisów unijnych oraz wdraża kwestie związane z delegowanie kierowców w transporcie drogowym na terenie kraju. Celem nowych norm jest przede wszystkim poprawienie warunków pracy kierowców oraz ułatwienie prowadzenia działalności transportowej. Ponadto ustawa określa zasady kontroli drogowej oraz współpracę organów administracji publicznej w tym zakresie. Wskazuje się, że regulacja ma na celu chronić rodzimy rynek transportu przed nieuczciwą konkurencją ze strony przewoźników z innych państw członkowskich oraz państw trzecich. Akt prawny wszedł w życie 19 sierpnia, a więc już obowiązuje. Warto zatem zapoznać się ze wszelkimi istotnymi zmianami, które wprowadza do systemu nowa regulacja. W tym artykule postaramy się przybliżyć wszelkie istotne zasady wynikające z ustawy, które mogą okazać się ważne z punktu widzenia przedsiębiorców prowadzących działalność transportową oraz zatrudnionych u nich kierowców.

Kogo dotyczą nowe przepisy?

Zgodnie z art. 1 ust.1 Ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym, określa ona zasady:

• delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• kontroli przestrzegania przepisów o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz realizacji obowiązków informacyjnych związanych z delegowaniem kierowców;
• kontroli drogowej delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• współpracy między Inspekcją Transportu Drogowego oraz Państwową Inspekcją Pracy w zakresie przekazywania informacji związanych z delegowaniem kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• współpracy z właściwymi organami innych państw członkowskich dotyczącej delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i z tego terytorium;
• postępowania związanego z realizacją lub składaniem wniosków o powiadomienie o decyzji o nałożeniu na przewoźnika drogowego delegującego kierowcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i z tego terytorium administracyjnej kary pieniężnej lub grzywny administracyjnej oraz o egzekucję takiej kary lub grzywny.

Regulacje są stosowane do przewoźników, którzy posiadają siedzibę w innym państwie i kierują oni tymczasowo na teren Polski kierowcę (pracownika) do pracy, która powiązana jest z realizacją usług transportu drogowego.

Oprócz tego ustawa zawiera szereg wyjątków przedmiotowych oraz podmiotowych od stosowania wprowadzonych zasad. Wskazując wyłączenia o charakterze podmiotowym należy wskazać art. 2 ust. 1 omawianego aktu prawnego, w którym to wymienia się podmioty, do których przepisy nie mają zastosowania, tzn.:

a) kierowców delegowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1. do pracy w oddziale lub przedsiębiorstwie należącym do grupy przedsiębiorstw, do której należy pracodawca delegujący kierowcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. przez podmiot będący agencją pracy tymczasowej albo agencją wynajmującą personel, który skierował kierowcę do pracodawcy użytkownika,
3. z Konfederacji Szwajcarii, do czasu przyjęcia, w drodze umowy z Unią Europejską, zobowiązania do implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1057 z dnia 15 lipca 2020 r. ustanawiającej przepisy szczególne w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego oraz zmieniającej dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania przepisów oraz rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 (Dz. Urz. UE L 249 z 31.07.2020, str. 49), zwanej dalej „dyrektywą 2020/1057”;

b) kierowców delegowanych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1. do pracy w oddziale lub przedsiębiorstwie należącym do grupy przedsiębiorstw, do której należy pracodawca delegujący kierowcę z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. przez podmiot będący agencją pracy tymczasowej,
3. na terytorium Konfederacji Szwajcarii, do czasu przyjęcia, w drodze umowy z Unią Europejską, zobowiązania do implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2020/1057.

Dalsze wyjątki od ustawy zostały przewidziane w art. 4 oraz 5. Zawarte w nich wyłączenia oparto na kryterium przedmiotowym. Ustawodawca wskazuje tam pewne rodzaje przewozu drogowego, których ustawa nie obejmuje swoim zakresem, min.: przejazdy tranzytowe, przewozy dwustronne rzeczy, przewóz drogowy rzeczy na początkowym lub końcowym odcinku transportu kombinowanego, jeżeli ten odcinek sam w sobie składa się z przewozów dwustronnych rzeczy. wykonuje przejazd tranzytem i inne, które szczegółowo określone zostały w powyższych przepisach.

Obowiązki przewoźnika delegującego pracownika na terytorium Rzeczypospolitej oraz kierowcy delegowanego

Ustawa przewiduje cały szereg obowiązków, które muszą spełnić przewoźnicy, określają je art.6 oraz artykuły od 9 do 11. Ponadto przepisy określają także wymagania dla przewoźników pochodzących z państw trzecich. Podstawowy obowiązkiem przewoźnika delegującego kierowcę jest zgłoszenie delegowania kierowcy najpóźniej w momencie delegacji, przy użyciu interfejsu publicznego połączonego z systemem wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI). Zgłoszenie zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy ma zawierać szereg informacji. Dodatkowo delegujący musi zapewnić, aby kierowca dysponował wskazanymi w przepisach dokumentami. Kierowca jest zobligowany posiadać określone dokumenty w pojeździe, którym porusza się na terenie Polski oraz okazywać je w razie kontroli drogowej. Ponadto oczywiście delegujący ma obowiązek zapewnić pracownikowi odpowiednie warunki zatrudnienia, a także zgodnie z art. 6 ustawy spełnić wymogi informacyjne tj.: poinformować go o przysługujących mu prawach, a także spoczywających na niego z tytułu delegowania obowiązkach.

Jeśli chodzi o kwestie związane z przewoźnikiem pochodzącym z państwa trzeciego to ustawodawca  uwzględnił zróżnicowane warunki techniczne oraz brak dostępu do interfejsu publicznego połączonego z systemem IMI. W związku z czym  przewoźnik drogowy z państwa trzeciego delegujący kierowcę na teren Polski musi złożyć do Państwowej Inspekcji Pracy zgłoszenie delegowania kierowcy, każdorazowo, najpóźniej w momencie rozpoczęcia delegowania. Do zgłoszeń zostanie udostępniony na stronie internetowej odpowiedni formularz. Dodatkowo przewoźnik za każdym razem przed początkiem przewozu drogowego musi wystawić potwierdzenie delegowania kierowcy. Określenie formularza potwierdzenia leży w gestii ministra właściwego do spraw transportu.

Zasady kontroli delegacji kierowców

Ustawa zakłada dwutorowy system kontroli tzn.: kontrolę drogową wykonywaną przez Inspekcje Transportu oraz kontrolę  prawidłowości delegowania oraz warunków zatrudnienia kierowców delegowanych, którą wykona Państwowa Inspekcja Pracy. Oprócz tego przepisy określają zasady współpracy z właściwymi organami innych państw członkowskich W tej kwestii organem upoważnionym do przyjmowania wniosków o pomoc wzajemną w sprawach dotyczących kontroli warunków zatrudnienia kierowców delegowanych jest Państwowa Inspekcja Pracy. Przepisy określają również zasady nakładania kar i grzywien związanych z niewypełnianiem wymogów wynikających z omawianej ustawy. Za niespełnianie wskazanych obowiązków przewoźnikom oraz kierowcom grożą sankcje w postaci kar pieniężnych, które nakładają upoważnione do tego podmioty.

Podsumowanie

Podsumowując Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym wchodząc w życie 19 sierpnia wprowadziła szereg istotnych zmian, które na pewno będą miały znaczenie dla przedsiębiorców z sektora transportu. Warto zapoznać z przepisami ustawy, które już obowiązują, aby uniknąć  dezinformacji we własnym przedsiębiorstwie oraz sankcji finansowych za niedopełnienie obowiązków wynikających z regulacji. Ponadto przewoźnicy, którzy chcą delegować pracownika na teren Rzeczpospolitej w razie jakichkolwiek wątpliwości powinni skorzystać z pomocy kancelarii prawnej w celu prawidłowego wypełnienia wymogów delegacji wynikających z ustawy.

 

 

 

 

Prezydent Andrzej Duda 4 sierpnia bieżącego roku podpisał ustawę z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Już teraz analizując zmiany, które zawiera nowelizacja można stwierdzić, że nadchodzi systemowa rewolucja. Ustawa wprowadzi obowiązek stosowania przez podatników Krajowego Systemu e-faktur, obecnie od 1 lutego 2022 roku jest on używany w sposób fakultatywny. Nowy system e-fakturowania wejdzie w życie dwuetapowo. Od 1 lipca 2024 roku będzie on obowiązkowy dla czynnych podatników VAT, zarówno krajowych jak i zagranicznych, którzy w Polsce są zarejestrowani na VAT oraz posiadają tutaj siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Drugi etap wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku, od tego momentu system będzie również obowiązkowy dla podatników zwolnionych podmiotowo oraz przedmiotowo. Warto dodać, że z systemu nie będą musieli stosować zagraniczni podatnicy nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce ( dla nich system będzie dobrowolny) oraz podatnicy wystawiający faktury konsumenckie. Dodatkowo podatnicy muszą również przygotować się na wystawianie faktur poza systemem KSeF, oznacza to, że właściwie równoległe działać będą dwa systemy z czego ministerialny będzie stanowić podstawę. Zatem w związku z nadchodzącymi zmianami faktury staną się ponownie przedmiotem zainteresowania ze strony podatników. Nowelizacja wymusi dostosowanie do nowych realiów systemów finansowo- księgowych poprzez zakup nowych programów oraz naukę ich obsługi. Podatnicy będą musieli również dowiedzieć się w jaki sposób wystawiać faktury oraz co mogą na nich wykazywać. Nowelizacja wprowadzi również surowe kary za niedostosowywanie się do nadchodzących zmian.

Jak będą wyglądać nowe faktury?

Obecnie istnieje możliwość wystawiania faktur w formie papierowej, elektronicznej ( np.: PDF), a także w postaci ustrukturyzowanej przez dobrowolny Krajowy System e-Faktur. Po wejściu w życie nowelizacji podstawą stanie się ustrukturyzowana faktura, która w praktyce będzie funkcjonować w jednym wzorze tzw.: schemie, czyli pliku w formacie XML. W kwestii jednolitej formy faktury nowelizacja skierowana została do wszystkich podatników VAT, również do podmiotów publicznych tj.: przykładowo do gmin w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Ostateczny wzór schemy został już przygotowany przez Ministerstwo Finansów, można go odnaleźć w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych. E-faktura będzie otwierać się w formie PDF, a także w przeglądarce internetowej. Każda wizualizacja będzie zawierać niepowtarzalny kod QR, który da możliwość podatnikowi możliwość szybkiej i uproszczonej weryfikacji zgodności faktury z jej oryginalnymi danymi zawartymi w Krajowym Systemie e-Faktur. Jeśli chodzi o kwestie danych, które trzeba będzie umieścić na e-fakturze, to nie dojdzie tutaj do zasadniczych zmian. Na fakturze nadal znajdą się informacje dotyczące: imienia i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług, ich adresy, NIP podatnika, NIP nabywcy podatnika, datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów, lub wykonania usługi, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, kwotę należności ogółem. Nowe przepisy przewidują również możliwość podania na dokumencie elementów fakultatywnych oraz opcjonalnych. Warto dodać, że od momentu wejścia w życie ustawy zniknie możliwość dołączenia do faktury załączników, co w obecnym stanie jest możliwe.

Procedura wystawiania i odbierania e-faktur

Obecnie procedura wystawiania faktur regulowana jest przez art. 106g ustawy o VAT. Przepis ten ma zostać uchylony przez nowe regulacje od art. 106ga do art. 106gd. Nowelizacja zakłada, że podatnik w pierwszej kolejności wystawi fakturę w formie pliku XML w swoim systemie finansowo- księgowym. Następnie dany podmiot będzie musiał mieć dostęp do systemu KSeF. Konieczne będzie, aby dokonał on w systemie uwierzytelnienia np.: stosując e-podpis, aby móc w dalszej kolejności przesłać do niego e-fakturę. Po odpowiedniej weryfikacji w KSeF, pojedyncza faktura bądź paczka faktur zostaną przesłane do systemu, czyli defacto zostaną w nim zapisane. Po tych czynnościach system będzie weryfikował e-faktury przesłane przed podatnika i nada im odpowiedni numer. Warto dodać, że nowelizacja przewiduje możliwość wystawiania faktur korygujących, a także przewiduje określone rozwiązania w przypadku, gdy system będzie niedostępny lub problem z dostępnością do KSeF będzie po stronie podatnika. W takiej sytuacji nowe przepisy przewidują możliwość skorzystania z trybu offline, co oznaczanie, że podatnik w pierwszej kolejności wystawi e-fakturę w swoim systemie/aplikacji, a następnie po odzyskaniu dostępu do KSeF lub usunięciu awarii, będzie on mógł dosłać fakturę do systemu bez poniesienie negatywnych konsekwencji.

Jakie sankcje za niestosowanie się do nowych procedur?

Nowelizacja przewiduje surowe sankcje za niestosowanie się do nowych regulacji. Kary będą grozić między innymi za niewystawianie faktur przy użyciu systemu, wystawianie faktur w sposób niezgodny ze wzorcem lub nieprzesłanie faktury w terminie w przypadku awarii systemu lub awarii ze strony podatnika. W takich sytuacjach kary mogą wynieść nawet do 100 proc. kwoty podatku wykazanego na fakturze lub 18,7 proc. kwoty należności ogółem wykazanej na fakturze. Urząd skarbowy uzyska jednak możliwość ich miarkowania wobec podatników. Kary będą nakładane zgodnie z przepisami Kodeksu Postępowania Administracyjnego. W związku z tym organ miarkując karę będzie brał pod uwagę różne okoliczności sprawy, np. wagę i okoliczności naruszenia prawa, częstotliwość niedopełniania w przeszłości obowiązku, to czy wcześniej podatnik był karany za to samo zachowanie, w jakim stopniu przyczynił się do niezastosowania KSeF, czy podjął działania, aby uniknąć skutków naruszenia prawa. W sytuacji jeśli naruszenie miało miejsce wskutek działania siły wyższej, organ podatkowy odstąpi od nałożenia kary na podatnika.

Wady oraz zalety nowych regulacji

Ministerstwo Finansów w komunikacie dotyczącym nowelizacji wskazuje szereg korzyści podatkowych oraz biznesowych, które płyną z wprowadzonych zmian. E-faktury mają przede wszystkim usprawnić i upłynnić obrót gospodarczy poprzez wprowadzenie jednego obowiązującego wzorca faktury zamianę dokumentów papierowych i elektronicznych (PDF) na dane cyfrowe, a także upowszechnić cyfryzację i automatyzację obiegu faktur pomiędzy podatnikami oraz ich księgowania. Rozwiązanie to przyczyni się nie tylko do szybszego i sprawniejszego dokumentowania transakcji przez przedsiębiorców, ale również przyspieszy realizacje płatności. Dodatkowo przewiduje się, że wpłynie to pozytywnie na automatyzację procesów księgowych co w dalszej kolejności zmniejszy liczbę pomyłek. Nie będzie już konieczne skanowanie czy przepisywanie faktur w formie papierowej czy graficznej, gdyż z XML-a można je bezpośrednio importować do systemów. Nowe zmiany przyśpieszą również wymianę danych pomiędzy kontrahentami, gdyż wystawiona faktura właściwie w czasie rzeczywistym zostanie udostępniona odbiorcy przez administrację. Wskazuje się, że wprowadzane zmiany zapewni przedsiębiorcom uczciwą konkurencję dzięki temu, że nabywca zyska pewność, że faktura została wystawiona przez podmiot uprawniony. Dodatkowo wystawca faktury również będzie pewien, że odbiorca otrzymał fakturę. W zakresie podatkowym, podatnik korzystający z systemu KSeF, który wystąpi o zwrot podatku VAT naliczonego otrzyma ten zwrot w krótszym niż obecnie okresie 40 dni. Nie będzie już konieczne wystawianie duplikatów faktur, ponieważ e-faktury w KSeF nie zgubią się, nie ulegną zniszczeniu. Wystawca i odbiorca zawsze będą mieć do nich dostęp. Kolejną korzyścią dla podatnika, którą wprowadzi nowelizacja jest likwidacja obowiązku przesyłania na żądanie organów podatkowych struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego dla Faktur (JPK_FA). Wskazuje się również, że nowe regulacje przyczynią się także do szybszego korygowania faktur.

Oprócz szeregu zalet, które ma przynieść nowelizacja można również rozważyć jakie negatywne konsekwencje mogą pojawić się dla podatników po wejściu w życie zmian. Nowe regulacje pociągną za sobą na pewno dla podmiotów dodatkowe koszty w zakresie zakupu programów czy szkolenia pracowników. Mogą one tez początkowo spowodować wśród podatników chaos i obawy przed surowymi sankcjami. Aby tego uniknąć każdy kogo zmiana obejmie powinien w sposób szczegółowy zapoznać się ze zmianami i odpowiednio do nich przygotować. Ministerstwo Finansów zapewnia, że ze swojej strony przygotuje odpowiednie narzędzia, aby wszyscy mogli w odpowiedni sposób przystosować się do nadchodzących zmian.